Türkmen tarihinin yaşandığı en önemli merkezlerden birisi olan Kürtün ’ün eski ismi Kürtün-i Bala’dır. Daha önceleri Kürtün-i Zir yani Doğankent ilçesine bağlı olan belde, daha sonra Türkmen ve Çepnilerin sahile inmesinin ardından burada bulunan Harşit merkezi Doğankent'e yerleşilmiştir. 300 yıl sancak olarak Trabzona bağlı kalan Gümüşhane, bundan 80 yıl öncesine kadar Kürtün-i Bala olarak adlandırılan Kürtün ilçesi olarak anılmıştır.

Kürtüne yerleşen Türkmenler daha sonralarda hayvancılık ve tarım ihtiyacı dolayısı ile daha aşağılara doğru göç etmiş, en yakın yer olarak Şadı köyüne yerleşmişlerdir. Daha sonra Harşit havzasına ve oradan da şimdiki Espiye ilçesine kadar ilerlemiş, Yöre Türkmen Çepnilerin merkez bölgesi olmasına rağmen birçok Türk boyunu da bünyesinde barındırmıştır. Çepniler, Hazarlar ve Peçenekler Kürtün ve yöresine Malazgirt savaşından önce gelmiştir. Kısa bir dönem Akkoyunlu ve Safevilere de ev sahipliği yapan Kürtün, Türkmenler, Çepnilerin Karadenize açılan ilk kapısı olmuş ve buradan da ilerleyerek Samsun, Adapazarı, Balıkesir’ e göçler vermiştir. Anadolu Çepnilerinin inanç önderi Güvenç Abdal'ın makamı ilçeye bağlı Güvendi yaylasındadır.