Kentin adı Arapça Zatülcevz sözcüğünden türemiştir. Bu isim ilk olarak M.S 890 yıllarında burada kurulan bir Arap-İslam beyliğinin adı olarak görülür. Kentin daha eski olan esas adı Artske veya Artsike'dir. Bu isim muhtemelen Urartu dilindedir.

Adilcevaz'ın tarihi oldukça eskiye inmektedir. Bölgede öncelikle Urartular yerleşmiş, daha sonraki yıllarda Asurlular, Persler, Makedonyalılara ev sahipliği yapan bölge, MS.700 yıllarında Arap akınlarına uğramış, sonraki yıllarda bölge Araplar ile Bizanslılar arasında sürekli savaşlara sahne olmuş ve her iki toplum arasında zaman zaman el değiştirmiştir. Malazgirt Savaşından sonra da yörede Türkmenlerin egemenliği başlamıştır.Yavuz Sultan Selim'in çaldıran Savaşı'ndan sonra da Osmanlı topraklarına katılmıştır.1514 yılında Osmanlı hakimiyetine giren Adilcevaz bu tarihten sonra ekonomik ve kültürel açıdan gerileyerek önemsiz bir kasaba niteliğini kazanmıştır. Kent 1916-1918 yılları arasında Ruslar'ın askeri işgali altında kalmıştır.